Ondanks de groeiende aandacht voor de circulaire economie is circulariteit voor veel organisaties nog een complex en onbezonnen begrip. En dat is heel goed te begrijpen, want hoe meet je circulariteit nou precies? Wanneer je het over de energietransitie hebt, dan is meten relatief simpel – je meet in energie-eenheden. Maar wanneer je het hebt over circulariteit zijn er meerdere aspecten van belang. Door de circulariteit van uw product of bedrijf in kaart te brengen kunt u weloverwogen keuzes maken in de transitie naar een circulaire bedrijfsvoering.
In 2050 wil Nederland 100% circulair zijn – een erg ambitieuze doelstelling waar veel sturing voor nodig zal zijn. Maar wat betekent circulair nou precies? Wanneer is een product/materiaal nou (het meest) circulair? Wat betekent dit voor mijn bedrijf? En hoe pas ik circulariteit het beste toe in mijn toekomstplannen? Dit zijn allemaal belangrijke vragen wanneer we met een kritisch blik naar deze transitie kijken.
Ondanks de groeiende aandacht voor de circulaire economie is circulariteit voor veel organisaties nog een complex en onbezonnen begrip. En dat is heel goed te begrijpen, want hoe meet je circulariteit nou precies? Wanneer je het over de energietransitie hebt, dan is meten relatief simpel – je meet in energie-eenheden. Maar wanneer je het hebt over circulariteit zijn er meerdere aspecten van belang, denk aan:
- Circulaire input (hoeveel gerecycled materiaal wordt toegepast?)
- Virgin input (hoeveel virgin (nieuw) materiaal wordt er toegepast?)
- Potentie voor hergebruik (kan het product of een component worden hergebruikt?)
- Recycle potentie (materiaalverliezen door slijtage of contaminatie)
- Recycle efficiëntie (welke deel raakt ‘’verloren’’ tijdens het recycle proces?)
Daarnaast kun je ook aspecten meenemen zoals kritische materialen of risicovolle grondstoffen. Benieuwd of je product kritische materiaal bevat? Kijk even op de Grondstoffenscanner!
Wanneer je circulariteit wilt gaan meten kun je dat doen met een aantal tools. Om de verschillende toepassingen binnen deze tools wat te verhelderen heb ik drie van hen uiteengezet. De tools zijn ontwikkeld door o.a. The Ellen MacArthur Foundation, WBCSD en KPMG.
Figuur 1 Screenshot van de Excel tool MCI (Bron: EMF)
Circulariteit op product/materiaal niveau
De Material Circularity Indicator (MCI) is een (Excel-gebaseerd) instrument voor bedrijven om de circulariteit van producten en/of materiaal te boordelen. Met behulp van een aantal sliders kan men circulariteitsaspecten (bijv. het percentage hergebruik) van het product/materiaal aanpassen. Wanneer je gaat experimenteren met deze sliders kun je de impact van deze verandering direct zien in de totale circulariteitsscore. Deze tool heeft een relatief lage (inlees)drempel en daarom raad ik deze ook aan wanneer je een eerste stap wil maken in het meten van Circulariteit.
De tool kan ook gebruikt worden om bijvoorbeeld businessmodel scenario’s met elkaar te vergelijken. Op de scoreladder hieronder zie je een voorbeeld van de circulariteitscore van een product vóór (oranje) en ná (groen) de invoering van een Product-as-a-Service model. Deze grote stap in circulariteit wordt in deze case voornamelijk veroorzaakt door een hoge potentie in recycling (& efficiëntie) bij terugname van het product.
Circulariteit op bedrijfsniveau
De volgende tool, het Circularity Transition Indicators (CTI) raamwerk van WBCSD en KPMG, biedt een set indicatoren waarmee bedrijven geholpen worden met het identificeren van lineaire risico’s en circulaire kansen & potenties. Deze set aan indicatoren is mede ontwikkeld door 25 internationale bedrijven ‘metrics for business, by business’. De opgestelde metrics zorgen voor een meer transparante en uniforme verwerking van circulariteitsindicatoren. Deze tool vraagt wel meer input (data en voorbereiding) van de gebruiker dan de hiervoor genoemde MCI tool, maar biedt meer inzicht in de circulariteitprestatie op bedrijfsniveau. Vanaf deze week kun je als bedrijf ook online aan de slag met deze tool via de online CTI tool.
Circulariteitprestatie op bedrijfsniveau + strategisch inzicht
Een recent uitgebrachte tool genaamd Circulytics willen we ook even onder de aandacht brengen. Deze tool wordt geprezen als ‘the most comprehensive company-level circularity measurement tool in the world’. Met behulp van deze tool, wordt de circulariteitsprestatie van uw bedrijf in kaart gebracht aan de hand van een online survey. De onderdelen in deze survey zijn grotendeels in lijn gebracht met de hiervoor genoemde tools maar bevatten ook onderdelen als ‘people & skills’, ‘strategy’ en ‘systems & infrastructure’. De survey behandeld naast de in- en outflow van materialen dus ook meerdere circulariteitsfacetten binnen een organisatie. Een aantal hiervan zullen lastig zijn om in te vullen maar op de website staat veel informatie – daarnaast bestaat er ook de mogelijkheid om surveyonderdelen te skippen. Na het invullen van de survey wordt er een scorecard gegenereerd waarop de circulariteitsprestatie van je bedrijf te zien is binnen de verschillende facetten.
Wilt u meer weten over deze tools of circulair ondernemen? Neem contact op met Micha.